Stel falen verplicht
De Telegraaf - ’Stel falen verplicht’ door Martijn Klerks
De huidige generatie leiders gaat interessante tijden tegemoet. „Ze moeten
het systeem dat we samen in elkaar hebben gezet uit elkaar halen en
opnieuw inrichten”, zegt Laurentien van Oranje.
Prinses Laurentien: „Soms moet je op het balkon gaan staan en reflecteren.”
De prinses is naast adviseur bij diverse organisaties ook oprichter van de Missing
chapter foundation, die ’ervoor wil zorgen dat besluitvormers de belangen van kinderen
meenemen in beslissingen van vandaag’.
Ze is medeauteur van Nog lang en gelukkig, een boek waarin ceo’s, bestuursvoorzitters
en een burgemeester advies krijgen van basisscholieren. Over negen dagen reikt
Laurentien bovendien de Young Captain Award uit op paleis Het Loo.
U bent duidelijk geboeid door het thema leiderschap.
„Na jaren van samenwerking met het bedrijfsleven, als adviseur en als trainer, is het
vooral de rol van mensen die me interesseert, en hun relatie tot de groepen en de
systemen waarin ze functioneren. En ik zie nu dat het wringt tussen leiders en de
systemen die we hebben opgebouwd.”
Wat wringt er?
„Systemen leggen de aandacht op de korte termijn. Prikkels zijn gebaseerd op
kwartaalrapportages, veel organisaties zijn inward looking. Aan jezelf denken gebeurt
vaker dan aan het collectief denken. Dit zijn systemen die we samen in elkaar hebben
gezet. We moeten ze uit elkaar halen en opnieuw inrichten. Bijvoorbeeld de transitie van
een lineaire naar een circulaire economie.”
Hoe?
„Door de prikkels te veranderen. Vraag aan mensen om innovatief te zijn en niet alleen
maar succesvol, en stel falen verplicht. Als je de angst om te falen uit je bedrijfscultuur
verbant, dan durven mensen meer.”
Dat vraagt veel van leiders.
„Ze moeten het idee loslaten dat ze zelf alle antwoorden hebben. Slimme leiders laten
jong talent binnen, maar een stoel voor ze vrijhouden is niet genoeg. Dan loop je het
risico dat de spelregels hetzelfde blijven, en dat de jongeren door de bedrijfscultuur toch
deel van de eenheidsworst worden. Het zelfvertrouwen van jongeren moet actief
gestimuleerd worden. Leiders moeten vragen blijven stellen.”
Wat vindt u zelf moeilijk?
„Voor mij is het lastig om, als ik eenmaal ergens van overtuigd ben, naar anderen te
blijven luisteren en mijn visie keer op keer uit te leggen. Maar dat moet wel, want als je
niet genoeg de vertaalslag maakt, te grote stappen zet, dan raak je je troepen kwijt.”
Hoe lost u dat op?
„Je moet met grote regelmaat ’op het balkon gaan staan’, zoals ik dat noem. Terugkijken
op je werk en je afvragen: ging ik niet te kort door de bocht? Heb ik genoeg geluisterd?
Begrijpen mensen wat ik bedoel?”
Gaat die systeemen
cultuurverandering u op dit moment snel genoeg?
„Het kan altijd wel sneller, en soms is er zelfs haast bij. Kijk naar het klimaaten
energievraagstuk, daarin moeten we nu grote stappen zetten. Maar ik ben optimistisch
ingesteld, bij mij is het glas altijd voor de helft of voor driekwart vol. En uiteindelijk is
het eenvoudig: je voelt, of je hoort van een innerlijk stemmetje, of het wel of niet klopt.”
Dat stemmetje heeft iedereen?
„Ik merk als ik met kinderen spreek dat iedereen dat van nature heeft. Maar je moet die
stem, een samenspel van intuïtie en ratio, wel trainen als een spier.”
Lees het hele artikel in pdf »